Ta un proceso extenso ta tumando lugar ya pa algun aña pa loke ta trata abuso di mucha

Ta un proceso extenso ta tumando lugar ya pa algun aña pa loke ta trata abuso di mucha

Parlamentario drs. Shailiny Tromp-Lee (MEP):

ORANJESTAD (AAN):  Ta hopi cruel con un hende grandi por abusa di un mucha/hoben inocente. Kita e briyo di su wowo, e sonrisa di su cara, e inocencia di su ser y e alegria den su bida. Mi ta mama di 3 yiu y mi kier a sigura pueblo en general cu nos Fraccion y Gobierno a traha y ta sigui traha duro ariba prevencion di abuso di mucha. Cada caso ta un caso di mas. Mi ta subraya e echo cu mescos cu mi no kier nada malo sosode cu mi yiunan, mi kier haci tur cos den mi poder pa preveni cu cualkier mucha ta keda abusa na cualkier forma.

            Mi sa cu e sentimento cu ta reina tin ora ta cu e pasonan no ta concretisando liher suficiente. Pero hopi a sosode di 2018 te cu awor, esey ta algo cu nos no mester perde di bista. Ta un proceso extenso ta tumando lugar conhuntamente cu inversion den capacitacion di capital humano, infrastructura y campaña di conscientisacion y empoderacion.

            Alabes Parlamento a haci un ronda di consulta cu tur stakeholders cu ta traha den e keten y a ahusta, cambia y amplia e ley di zedendelicten pero na mes momento a enfatisa y urgi gobierno cu nos kier asegura cu implementacion di e ley lo tin e resultado desea. Pa e ley por tin efecto, e infrastructura y recurso humano necesario mester ta in place. Esaki ta loke Gobierno a y ta haciendo tambe.

            E problema mas grandi pakico hopi biaha e sentencianan ta resulta hopi abou ta pa motibo di un proceso di investigacion y documentacion deficiente. Esaki pa diferente motibonan manera falta di prueba, falta di e personal necesario y cualifica y no papia mes di e falta di material necesario pa documenta y investiga debidamente. 

Kico nos a haci caba?

            Despues di 5 aña nos por bisa cu Aruba pronto lo tin un Family Justice Center, a percura pa bin cu opleiding pa e unidad di Jeugd en Zeden Politie, a percura pa duna mas training pa e parti di kinder verhoor y a bin cu un kinder verhoor ruimte adecuado tambe, a duna training na psicologonan pa asina reenforsa e recherchenan na momento cu ta haci e investigacion pa asina entrega un caso mucho mas solido dilanti huez, tambe a percura pa Aruba haya su prome dokter forensico cual sigur lo tin su efecto positivo na momento di conduci investigacionnan den casonan di abuso di mucha.             Tambe a percura pa proyectonan manera Codigo di Proteccion cu e meta di ekipa nos profesionalnan cu tur herment necesario pa por señala abuso sexual di mucha, pa sa ki proceso mester encamina y pa percura cu e caso ta bira uno solido pa garantisa seguridad di e mucha y castigo pa e malhechor. E proyecto aki ta pa profesionalnan den area social, di enseñansa, husticia y salubridad. 

Prevencion ta e solucion

            Personalmente mi ta kere cu e accento mester keda primordialmente poni na prevencion. Pesey mes mi a y ta sostene e campaña nacional contra abuso di mucha “Mi Mesun Heroe”, cual ta un programa educativo y di empoderacion pa nos muchanan, y ta trata diferente tema den cuadro di abuso di mucha den su totalidad. Naturalmente cu esnan abusa y nan famia mester haya tur sosten, guia y ayudo profesional necesario, cual lastimamente tampoco tabata optimal.

            Mediante Social Crisis Plan (SCP) desde 2018 Gabinete Wever-Croes a bin ta duna hopi atencion y realisando e inversionnan necesario pa atende cu e aspecto aki. Desde 2022 presupuesto di Pais Aruba mes ta cargando continuacion of realisacion di hopi proyecto cu a sali di SCP y na mes momento ta traha cu stakeholders activamente riba e tereno aki. Un di e proyecto cu sigur cu nos por menciona ta e cristalisacion di e edicificio nobo di Stichting Hunto y e plan di maneho stipula cu ta haci posibel cu hende, sigur nos muchanan, por bay keda atendi mas liher y dirigi.

            Como sociedad, como mayor, como famia nos mester realisa cu e situacion ta uno cu nos tin di atende colectivamente. Hunto Parlamento, Gobierno, instancianan concerni y pueblo den su totalidad mester duna atencion special y real na norma y balornan den nos Pais (mediante enseñansa) reenforsando nos nucleo familiar y su fundeshi.

            Nos tin di enfatisa e importancia di crea relacion di confiansa entre mayornan y yiu, y keda consciente cu cada un di nos mester carga y asumi nos responsabilidad. E situacion pa loke ta trata abuso ta algo compleho pero hunto nos mester sigui traha riba dje. Mayornan tin di ta  mas atento unda y cu ken nan ta laga nan chikitonan. Mester sigui empodera mayornan atraves di programanan con pa preveni abuso y con pa constata cu abuso ta tumando lugar, y con e muchanan ta wordo saca di e peliger y situacion aki. Pasobra mi kier enfatisa cu aumentacion di e cantidad di aña di straf no ta bay soluciona e problema di e mucha ora cu ya e a wordo abusa, pero prevencion si.